โซ่จักรยานเสือภูเขา รู้ไว้ไม่เสียหาย
เก็บข้อมูลอยู่พักใหญ่เลย สำหรับ spec โซ่ บวกกับมีคำถามมาเยอะอีกเช่นเคย ก็เลยทำข้อมูลไว้ให้ได้ค้นอ่านกัน ในบ้านเราข้อมูลเชิงลึก น้อยมาก วันนี้เลยเอา่ข้อมูลทั้งหมดทั้งมวลเกี่ยวกับโซ่จักรยานมาฝากกันครับ
โซ่จักรยาน ประกอบด้วย
2. Inner plate
3. Pin
4. Bushing
5. Roller
ส่วนประกอบตามนี้ เอาแบบภาษาอังกฤษไม่ก็แล้วกันครับ ผมไม่รู้ภาษาไทยเรียกยังไง ผมก็เรียกทับศัพท์ไปเลยเหมือนกัน
สิ่งที่สำคัญ คือ ระยะโซ่ หรือขนาดโซ่ แน่นอนกว่ามันก็มี แค่กว้าง กับ ยาว แต่ก็ไม่ใช่ซะทีเดียว เอาแบบเอาไปใช้งานได้เลยก็แล้วกันครับ
ระยะ Pitch คือ ระยะจากหมุด(pin) ถึง หมุด (pin) ในต่อละข้อ วัดจากศูนย์กลางนะครับ สำหรับรถจักรยานที่เรา ๆ ใช้กันอยู่ก็มีระยะ pitch ก็จะมีขนาด 1/2 นิ้ว หรือ 12.7 มิลลิเมตร (ระยะจาก 2 ถึง 3) หรือเอาแบบจำง่ายสุด ๆ คือ 2 ข้อ เท่ากับ 1 นิ้ว (ระยะ 1 ถึง 3)
ก็ง่าย ๆ ตรง ๆ ก็คือความกว้างด้านในโซ่ หรือง่ายกว่านั้นอีก ก็คือความกว้างของลูกกลิ้ง(roller) นั่นเอง ซึ่งมีหลายขนาด แล้วแต่ speed ของจักรยาน โดยจะแบ่งเป็น
Single speed : โซ่สำหรับรถไม่มีเกียร์ หรือเกียร์เดียว จะใช้ขนาด 1/8 นิ้ว หรือ 3.175 มิลลิเมตร
Multi speed chains 5-8 : โซ่สำหรับรถมีเกียร์ ตั้งแต่ 5 to 8 สปีด จะใช้ขนาด 3/32 นิ้ว หรือ 2.38 มิลลิเมตร
Multi speed chains 9-12 : โซ่สำหรับรถมีเกียร์ ตั้งแต่ 9 to 12 สปีด จะใช้ขนาด 11/128 นิ้ว หรือ 2.18 มิลลิเมตร
single speed 4 mm : โซ่ข้อในหนา สำหรับจักรบางประเภท จะใช้ขนาด 5/32 นิ้ว หรือ 4 มิลลิเมตร
ในรูปด้านบน ความกว้างด้านนอกคือ R (Roller width) เป็นความกว้างรวมทั้งหมดของโซ่ และตรงนี้แหละที่เป็นส่วนสำคัญในการแยก โซ่ที่ใช้กับสปีดต่าง ๆ
อ่านยาว ๆ บางทีก็ตาลาย เลยทำตารางไว้ให้ จะได้ดูง่าย ๆ
ในรูป หาข้อมูลของระยะโซ่ 12 สปีดของ Shimano ไม่ได้ แต่ผมว่า ยังไงก็ใกล้เคียงกับ Sram 12 สปีด ก็น่าจะเอามาใช้อ้างอิงได้
เมื่อรู้จักส่วนประกอบ และระยะต่าง ๆ ของโซ่จักรยานแล้ว มาทราบเกี่ยวกับสิ่งที่หลาย ๆ คนสงสัยกันบ้างดีกว่า
โซ่ 6-7-8 สปีด กว้างไม่เท่ากัน ใช้กันได้มั๊ย ทำไมหลายร้านบอก ใช้โซ่เดียวกัน
- ใช้กันได้เพราะ 6-7-8 สปีด ระยะห่างระหว่างเฟือง เยอะมาก และตีนผีดันเข้าได้เลย ไม่มีผลกับความแม่นยำ ระยะข้อในก็เท่ากัน เด่วนี้ spec โซ่ 6-7-8 สปีด จึงใช้โซ่เดียวกันเลย แถมราคายังถูกมากอีกด้วย
เช็คราคาโซ่ 7-8-9 สปีด
ทำไมโซ่ 9-10-11-12 สปีด จึงต้องใช้ให้ตรงสปีด สับกันไม่ได้
- อันนี้ไม่เหมือน โซ 8 นะครับ เพราะ พอเป็น 9 ขึ้นไป ระยะห่างเฟืองท้าย ชิดกันมาก ถ้าใช้โซ่สปีดไม่ตรง เกียร์มันพอใช้ได้ แต่ไม่แม่น เพราะ ระยะนิดเดียวของตีนผี ที่ดันโซ่ขึ้นลง มันนิดเดีียวก็มีผลแล้วครับ
เช็คราคาโซ่ 9 สปีด
เช็คราคาโซ่ 10 สปีด
เช็คราคาโซ่ 11 สปีด
เช็คราคาโซ่ 12 สปีด
ถ้าจะทำชุดขับเคลื่อน แบบระบบ จานหน้าใบเดียว ต้องใช้ใบจานหน้าตรงสปีดมั๊ย
- อันนี้ไปดูตรงตาราง ความกว้างข้อในของโซ่ได้เลยครับ ระบบจานหน้าใบเดียว ไม่มีการสับจานขึ้นลง เราจึงดูแค่ระยะในข้อ ก็เพียงพอ จากตาราง 9-10-11-12 สปีด ใช้ระยะข้อในโซ่เท่ากัน จึงใช้ใบจานหน้าแบบ narrow wide เดียวกันได้เลยครับ
แล้วถ้าเป็น 6-7-8 ใช้ได้มั๊ย ตอบตรง ๆ ว่า ใช้ได้ครับ เพราะโซ่ 6-7-8 มันกว้างกว่า จึงใส่กันได้ แต่การเกาะโซ่จะไม่ดีเท่าพวก 9 สปีดขึ้นไป เพราะมันจะหลวมนิดหน่อย
น่าจะครบ สำหรับความรู้เรื่องโซ่จักรยานเสือภูเขา หวังว่าคงเป็นประโยนช์กับเพื่อน ๆ ที่หาข้อมูลอยู่นะครับผม สุดท้ายอย่าลืมไปเยี่ยมชมช่องยูทู๊ป bikeday กันบ้างนะครับ
ขี่จักรยานให้สนุกปลอดภัยนะครับทุกคน
ขอบคุณข้อมูลจาก
https://bike.bikegremlin.com/1220/1-bicycle-chains-compatibility/
https://en.wikipedia.org/wiki/Bicycle_chain#:~:text=The%20chain%20in%20use%20on,in%20sixteenths%20of%20an%20inch.
http://blog.artscyclery.com/science-behind-the-magic/science-behind-the-magic-drivetrain-compatibility/
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น